همانطور که قبلااشاره شد، در صورت عدم امکان تولید یک نژاد صد در صدخالص میتوان با تهیه چندین کشت هاگ به سادترین صورت ممکن یک نژاد نسبتا سالم و درخور استفاده تولید نمود.
جوانه زنی توده هاگ
در صورت جوانهزنی چنین توده هاگ، در واقع نژادهای متنوعی تولید میشود که بعضی از آنها با دیگران سازگاری نداشته و هر یک از آنها در شرایطی مصنوعی آزمایشگاهی به لحاظ روش و مقدار محصول تفاوت زیادی با هم خواهند داشت. چنین ترکیب غیر یک دست ژنتیکی میتواند، برکل عملکرد اثر محدود کنندهای داشته باشد. به این ترتیب که نژادهای کم بازده مانع فعالیت نژادهای پر بازده دیگر میشوند. به طور کلی تنوع نژادی نتایج حاصل از کشت هاگ بالا بوده اما از نظر رفتاری، این گونه نتایج شباهت زیادی به والدین خود دارند.
لذا چنانچه والدین آنها اهلی شده و در شرایط آزمایشگاهی عملکرد خوبی داشته باشند، انتظار میرود که نتایج آنها نیز این گونه رفتار کنند. در مقابل، گونههای وحشی در شرایط آزمایشگاهی ممکن است عملکرد بسیار کمی داشته باشند لذا ، در مورد آنها باید انتخاب( انفرادی یا تودهای) صورت گرفته و در نتیجه تنها اقدام به کشت، گونههای پر محصول و خوب نمود.
کشت تودهای هاگ
از بین تعداد کثیری از نژادهای تازه ایجاد شده در کشت تودهای هاگها، ممکن است تنها اندکی از آنها قادر به رشد رویشی باشند.
هر چند میسلیوم چنین قارچهایی قادر به جذب مواد غذایی و آب میباشند، اما توانائی تولید اندام باردهی(کلاهک) را ندارند.
به شبکه سلولی حاصل از یک هاگ که عموماً هاپلوئید(nکوروموزومی) و واجد یک هسته میباشند. اصطلاحاً مونوکاریون گویند، که معمولا فاقد توانائی تولید قارچهای بارور میباشند. از برخورد و تلاقی دو مونوکارین سازگار باهم، مواد سلولی و ژنتیکی آنها با یکدیگر مبادله شده و در نتیجه یک میسلیوم دو هسته ایجاد میشود که قادر به تولید نتایج بارور میباشد.
به پنجه دوانی یا اتصال شبکهای بیهیفها یا مسیلیومهای سازگار دو هستهای با همدیگر اصطلاحاً جوش خوردن (اتصال) میگویند.
چنین فرآیندی در هر مرحلهای از تولید(آگار، روی اسپان و یا روی بستر کاشت) اتفاق میافتد.
تلاقی نژادهای خویشاوندی قارچها با هم مشابه ایجاد گیاهان دورگه در باغبانی است.
کشت بافت
کشت بافت روش مطمئنی برای حفظ خاصیت ژنتیکی قارچ خوراکی است که طی آن نمونه بافت زنده را با حفظ خصوصیات والد آن تکثیر مینمایند. حال آن که در کشت هاگ نژادهایی با خصوصیات جدید ایجاد میشوند. نمونه بافت را باید از کلاهکهائی گرفت که ۲۴ تا حداکثر ۴۸ ساعت از چیدن آنها گذشته باشد و چنانچه از این حد فراتر رود، کلاهک خشک شده و یا خیلی پیر میشود که در این صورت بدست آوردن کشت خالص با مشکل همراه خواهد شد.
روش کشت تودهای هاگ
با توجه به اینکه، کل کلاهک ترکیبی از میسلیومهای به هم فشرده است لذا میتوان از هر قسمت آن که بخواهید یک کشت سالم بدست آورید اما توصیه میشود که نمونه را بیشتر از لبه کلاهک یا زیر آن (حد فاصل اتصال ساقه تا لبه کلاهک از محل صفحه تیغهها) بگیرید، سپس پوسته کوتیکولی ضخیم روی آن را برداشته و از بافت گوشتی زیر آن نمونه دلخواه را گرفته سپس سطح آن را با یک پارچه نمدی آغشته به الکل، از هر گونه آلودگی احتمالی پاک نمایید.
آن گاه بلافاصله بعد از قرار دادن یک تیغ جراحی داغ داخل پتری دیش محتوی آگار( به منظور خنک کردن) آن را داخل بافت هیفی قارچ فرو برده و قطعه کوچکی از آنرا جدا کنید، بعد به سرعت قطعه جدا شده را داخل پتری دیش پر از ماده غذایی منتقل نموده و حتیالامکان بافت و محیط آگار را از تماس با هوا، دور نگاه دارید. این عمل را حداقل برای ۳ و ترجیحاً ۵ ظرف دیگر هم انجام دهید.
سپس روی هر ظرف برچسبی حاوی گونه، تاریخ و نوع بافت کشت شده و هم چنین نوع فرمول آگار مصرفی را بزنید. چنانچه این امر با موفقیت انجام شود، بعد از ۳ تا ۷ روز میسلیومها جوانه میزنند.
ظهور علائم رشد در بافت
با ظهور علائم رشد در بافت، بایستی آنرا به محیط کشت دیگری منتقل نمود که در صورت عدم آلودگی انتقال سریع لزومی ندارد.اما در صورت تکثیر کلونی کپک در اطراف میسلیوم در حال رشد به سرعت محیط کشت میسلیوم را ایزوله نمایید، تا مبادا مبتلا به کپک گردد. بدیهی است جداسازی و ایزوله کردن میسلیوم از محیط کشت نیمهآلوده
به مراتب از انتقال آنها از یک محیط خالص و سالم سختتر است، زیرا اقدام به جدا سازی میسلیوم قارچ از آلاینده نزدیک آن همراه با خطر انتشار و سرایت بیشتر آلودگی است.
همچنین به خاطر داشته باشید نژادی که از ظرف آلوده جدا کردهاید میتواند علیرغم ظاهر سالم مملو از آلودگی باشد که تنها در صورت تلقیح آن به بذور استریل در مرحله تهیه اسپان این آلودگی ظاهر میشود.
کاهش آلودگی در آزمایشگاه
جهت کاهش آلودگی در آزمایشگاه روشهای زیادی وجود دارد که از آن جمله میتوان به نصب صافیهای بسیار ریز(هپا) محفظههای شیشهای استریل، تهویه ملایم هوا، ضد عفونی بودن هوای اتاق، پاکیزه بودن لباس و دستان فرد و غیره اشاره کرد.