معرفی درخت چنار

درخت چنار یک درخت بلند قامت است و از درختان بومی نیم کره شمالی است. برای آنها که باغ دارند و یا می خواهند یک باغ زیبا را خلق کنند و یا شاید در فضای محدود باغچه های خود، بهره گیری از یک سایه طبیعی در همراهی با درختانی تناور می ‌خواهند، درخت چنار می تواند بهترین انتخاب باشد.

درمجله گلتوس همراه شما عزیزان هستیم، با معرفی درخت چنار

درخت چنار

نام لاتین: Plane trees-Sycamore tree

نام علمی: Platanus

معرفی درخت چنار

درخت چنار یک درخت زیبا با قامت بلند و تاجی از برگ های پنج پر است. درخت چنار از جمله درختان گسترده است و می ‌تواند سطح وسیعی از خاک زیر پایش را در پناه سایه بلند خود بپوشاند.

درخت زیبای چنار آنچنان بلند قامت است. که می تواند هر فضای باغی شکل را محصور در تنه ها و شاخه های بلند خود سازد. و گاهی ارتفاع آن به 30 تا 50 متر می رسد.

امروزه درخت چنار به علت قامت بلندش برای ایجاد سایه در حاشیه خیابان‌ها و پارک‌ها استفاده می‌شود.

 از دور چون تاجی از گل به چشم می آید و از نزدیک یادآور احساس های شورانگیزی است. 

تنه ی اصلی چنار استوانه شکل و نسبتا پر چوب است. هر قدر عمر درخت چنار بیشتر شود، تنه آن تنومندتر می شود. از تنه ی این درخت در صنایع چوب و تولید ذغال استفاده می‌شود. و برگ درخت چنار در تولید کود اهمیت دارد. 

در پاییز برگ‌های آن‌ها می‌ریزد و معمولاً در کنار جویبارها و زمین‌های مرطوب می‌رویند. هرچند نسبت به خشکسالی مقاومند. گلدهی درخت چنار در فصل بهار انجام می‌شود. و سپس میوه ها که به شکل کوزه‌های کوچک سبز رنگ هستند. به شکل فندق های خشک و مرکب در آمده و می‌رسند.

شرایط و نیازهای درخت چنار:

نور مناسب رشد چنار:

 چنار را در مکان هایی بکارید که به صورت کامل بتوانند نور خورشید را جذب کنند. البته نهال های نابالغ و کوچک به آفتاب کمتری نسبت به درختان بالغ نیاز دارند .

درخت چنار اگر در شرایط نوری مناسبی نباشد رشد خوبی ندارد. و تاج کوچک و ضعیفی از آنها شکل می‌گیرد. البته گاهی ممکن است، حاشیه برگ ها در تابستان به علت تابش نور مستقیم خورشید سوخته شود.

دمای مناسب رشد چنار:

 چنار مناسب برای هوای خنک و مرطوب است. و می‌تواند سرما را تا 40 درجه زیر صفر تحمل کند. اما نمونه هایی که در شهرها کاشته می‌شوند. فقط تا دمای منفی ۲۳ درجه سالم می‌مانند.

 چنار تا حدودی می تواند در انواع آب و هواها به خوبی رشد کند. این درخت تنومند قادر است مقداری گرما را نیز تحمل ‌کند. اما در شهرهای جنوبی کشور که دما بسیار بالا و آفتاب سوزان است. درخت چنار معمولا قادر به رشد نیست.

آبیاری مناسب رشد درخت چنار:

در سال های اولیه رشد این درختان باید به آبیاری منظم درختان جوان دقت داشت تا به خوبی رشد کنند. تا ریشه بلندی در عمق خاک بسازند و بتوانند از رطوبت داخلی خاک استفاده کنند. اما به هر حال این نوع گیاه می تواند تا حدودی خشکی را تحمل کند.

خاک مناسب رشد درخت چنار:

چنار به علت داشتن ریشه های قوی و عمیق ، در خاکهای  نسبتا  ریز بافت ، عمیق آبرفتی ، با رطوبت متعادل و زهکشی خوب رشد می‌کند.  مخلوطی از ماسه، خاک برگ و کود دامی می‌تواند انتخاب مناسبی برای درخت چنار باشد.

در خاکهای کم عمق ، سنگلاخی، یا قلوه سنگی، متراکم یا درشت آهکی رشد آن محدود می‌شود. و قبل از فصل پاییز خزان می‌کند.

توجه کنید که چنار به خاک های قلیایی حساسیت نشان می‌دهد. و ممکن است در اثر این مسئله حاشیه ی برگ های درخت زرد و سوخته شود.

هرس چنار:

اگر درختان را برای ایجاد فضای سبز ، مانند پارک ها در نظر می گیرید. نیازی به هرس کردن هر ساله آنها نیست . اجازه دهید درخت به حداکثر رشد طبیعی خود برسد . فقط برای کاشت آنها باید این نکته را مد نظر داشته باشید که فاصله بین آنها رعایت شود .

اما اگر شما از چنار در حیاط خانه یا باغ خود  و یا در حاشیه خیابان ها نگهداری می‌کنید. برای جلوگیری از رشد بی رویه درخت می‌توانید آن را سالیانه هرس کنید . به این منظور که شاخه های زائد ، پاجوش ها و شاخه های خشکیده ، بیمار یا آفت زده را جدا کنید . همچنین بریدن شاخه های شکسته و ناسالم برای رشد بهتر درخت ضروری است. بهترین زمان برای هرس هم فصل پاییز است که فصل استراحت گیاه می‌باشد. 

تکثیرمناسب چنار:

تکثیر چنار از طریق بذر:

برای تکثیر چنار به روش کاشت بذر نیز باید در اواخر زمستان  و اوایل بهار میوه را جدا کرده و در خاک سبک کاشت. بذر چنار را تا یک سال نباید جابجا کرد تا نهال کاملا جان بگیرد. 

 قوه نامیه چنار کم است. بنابراین بلافاصله پس از بذرگیری از درخت ، باید آنرا در بستری از خاک سبک بکاریم و پس از یکسال آن را جابه جا نماییم.

 تکثیر چنار از طریق قلمه:

برای قلمه زدن چنار ابتدا باید یکی از شاخه های جوان (حدودا 30 سانتی متری) درخت را انتخاب کرده.  زیرا این قلمه ها از قدرت ریشه زایی زیادی دارند. و سپس به کمک چاقوی باغبانی تمیز و ضدعفونی شده آن را از درخت مادر جدا کنیم.

برای قلمه زدن بهتر است راس شاخه انتخابی را به صورت افقی و انتهای آن را به شکل مورب برش بزنید. همچنین باید توجه کنید که قلمه ها از زیر بندها جدا شوند تا خاصیت ریشه زایی داشته باشند.

بهترین زمان برای کاشت قلمه های درخت چنار فصل بهار و تابستان است.  قبل از کاشت باید چند ساعت قلمه های تهیه شده را در آب قرار دارد تا برای کاشت آماده شوند. سپس با فاصله 15 تا 20 سانتی متر قلمه ها را به صورت دسته دسته در خاک پیت ماس و ماسه بکارید و روی آن ها را با ماسه بپوشانید.

توجه داشته باشید که هنگام کاشت باید حداقل یک سوم طول قلمه ها در خاک قرار بگیرد. بعد از کاشت قلمه های درخت چنار آن‌ها را به طور منظم آبیاری کنید.

انواع مصارف درخت چنار 

–مصارف صنعتی چنار:

چوب چنار یکی از بهترین چوب ها برای استفاده در صنعت است. که بدون آغشته کردن آن با مواد ضد عفونی کننده ،مدتهای طولانی در مقابل تغییرات جوی سالم می‌ماند.

مصداق بارز دوام و عمر طولانی چوب درخت چنار در، پنجره و ستونهای بسیاری از بناهای تاریخی ایران است. از جمله در اصفهان بنای عالی قاپو، چهلستون، مسجد و مدرسه چهارباغ، ساختمتانهای اربابی منطقه بختیاری و غیره از چوب چنار ساخته شده است.

-مصارف دارویی درخت چنار:

برای درمان لکه های پوستی از پوست درخت چنار و برای درمان مارگزیدگی از ریشه آن استفاده می کنند. همچنین از میوه و برگ درخت چنار برای رفع ناراحتیهای حلق و گرفتگی صدا استفاده میشود.

–استفاده از برگ چنار جهت تهیه خاکبرگ:

از برگ چنار برای تهیه خاکبرگ استفاده می شود. این نوع خاک در باغبانی مصارف زیادی دارد. از خاکبرگ می‌توانیم در مخلوط خاکها استفاده کنیم. همچنین می‌توان به عنوان مالچ و پوشش روی بذرهای کاشته شده پاشید و از آن استفاده کرد.

انواع درخت چنار:

Platanus orientalis: با نام چنار شرقی یا خاوری و به لاتین oriental plane شناخته شده است که تا 30 متر رشد می کند. این گونه عمر زیاد و تاج زیبایی دارد و خواستگاه آن ایران است.

Platanus x acerifolia: نام های انگلیسی این گیاه London plane (چنارلندنی) و Hybrid plane (چنار دورگه) است. چنار دو رگه بین دو گونه occidentalis و P.orientalis است. این گونه گیاه 20 تا 30 متر ارتفاع دارد.

Platanus racemosa: با نام های انگلیسی California sycamore ،Western sycamore ،California plane شناخته شد است. این نمونه چنار تا 35 متر ارتفاع پیدا می کند.

Platanus occidentalis: این چنار آمریکایی به نام های انگلیسی occidental plane ،american sycamore ،buuonwood معروف است و این گونه می تواند تا 40 متر ارتفاع یابد.

گلتوس؛ مجله تخصصی گل و گیاه